Na początku kwietnia miałam wielką przyjemność (Sylwia) wziąć udział w szkoleniu dla nauczycieli MBSR/MBCT organizowanym przez Breathworks UK. Program Breathworks stworzony został z myślą o ludziach żyjących z chronicznym bólem, chorobą lub stresem. Dostarcza on narzędzi, które pomagają lepiej funkcjonować w codziennym życiu.
Od momentu stworzenia w 1979 przez Jona Kabata Zinna sztandarowego programu MBSR (Mindfulness Based Stres Reduction), powstało bardzo wiele programów Mindfulness dedykowanych do osobnych grup docelowych lub bazujacych na praktykach uważności, tak aby pomóc w pracy z konkretnymi ograniczeniami. Można tu wspomnieć między innymi o MBCT (Mindfulness Based Cognitive Therapy) stworzony przez Zindela Segala oraz Marka Williamsa) mającym na celu pomoc w zapobieganiu nawrotom depresji lub o MBRP (Mindfulness Based Relapse Prevention for Addictive Behaviours), opracowanym przez triadę Sarę Bowen, Neha Chawla oraz Alana Marlatt wykorzystujacym praktyki uważności w walce z uzależnieniami.
Tak samo osobnym programem jest podejście prezentowane przez Breathworks. Został stworzony na podstawie osobistego doświadczenia Vidyamali, która w wyniku wypadku samochodowego w 1976 roku doznała wielu ciężkich urazów kręgosłupa, co skutkowało wieloma operacjami oraz częściowym paraliżem.
Przez prawie 30 lat Vidyamala praktykowała uważność i medytację, aby poradzić sobie z nieustającym bólem. Dzięki uważności odkryła jak może funkcjonować pomimo chronicznego bólu, a także zapragnęła podzielić się swoim doświadczeniem z innymi ludźmi znajdującymi się w podobnej sytuacji. W 2001 roku Vidyamala wraz z Garym Hennessey i Soną Fricker stworzyli programy Breathworks dla ludzi zmagających się z bólem i/lub ze stresem (Mindfulness for Health i Mindfulness for Stress składającymi się na MBPM – Mindfulness Based Pain Management).
Jon Kabat Zinn, jeden z twórców programu Mindfulness Based Stress Reduction, powiedział:
„Program Breathworks “Radzenie sobie z bólem oparte na Uważności” (Mindfulness-Based Pain Management) jest najbardziej wszechstronnym, głębokim, zgodnym z najnowszą nauką i przyjacielskim podejściem pomagającym żyć z chronicznym bólem i odzyskać swoje życie (…). Ogromnie podziwiam Vidyamalę, jej podejście może ocalić twoje życie i ci je oddać.”
Cieżko znaleźć komfort i spokój ducha będąc chorym. Często sposób w jaki reagujemy na ból lub chorobę dodaje dodatkowe problemy, a także fizyczny i emocjonalny stres. Nie zawsze mamy wpływ na to, co odczuwamy, ale możemy nauczyć się jak zmienić nasze nawykowe reakcje i zmniejszyć ich negatywny wpływ na nasze życie. Program w całości opiera się na Mindfulness (uważności). Podczas kursu stopniowo budowana jest świadomość nas samych, a także uważność na innych, co pozwala na prowadzenie bardziej pełnego życia pomimo długotrwałego bólu, choroby lub stresu.
Vidyamala wzbudziła we mnie ogromny szacunek i podziw. Przychodziła na zajęcia i dzieliła się z nami swoim doświadczeniem, mimo trudności jakie sprawia jej poruszanie się. Plan swoich zajęć ułożyła tak, aby oprócz spędzenia czasu z nami, zadbać jednocześnie o siebie i nie przeciążyć swojego ciała. Była dla mnie chodzącym przykładem jak dzięki praktykowaniu uważności można nauczyć się rozpoznawać sygnały płynące z ciała oraz że ból nie jest zawsze taki sam. Vidyamala podzieliła się z nami historią w jaki sposób pisała książkę: 20 min pisania i 2 godziny leżenia. Było to najlepszym rozwiazaniem, bo gdyby spróbowała pisać przez 2 dni ciągiem, musiałaby później spędzić 2 tygodnie w łóżku.
Program Breathworks obejmuje między innymi:
Świadomość oddechu – zaczyna się od poznania swoich nawyków związanych z oddychaniem oraz nauczenie się jak można użyć naturalnego oddechu, aby lepiej radzić sobie z bólem lub stresem. Program Breathworks uczy jak przez świadomośc naszego oddechu możemy zmniejszyć negatywny wpływ jaki ma na nas nasz ból i stres z nim zwiazany.
Uważny ruch – Program zawiera delikatne ruchy oparte na jodze i pilatesie. Nie chodzi tu jednak tylko o to, aby ciało stawało się silniejsze i bardziej elastyczne. Jest to korzystne, ale nie jest to najważniejszy efekt pracy z ciałem. Głównym celem jest zwiększenie świadomości ciała podczas wykonywania ruchu, tak aby uzyskać większą świadomość tego co sygnalizuje nam nasze ciało oraz móc przenieść tę uważność do codziennego życia, podczas wykonywania codziennych czynności, niezależnie od tego jak bardzo byłyby one prozaiczne.
Uważność w codziennym życiu – nie jest o nią łatwo w codziennym zabieganym świecie. Są chwile, gdy nawet pomimo bólu lub stresu czujemy się dobrze, mamy wtedy wrażenie, że możemy “przenosić góry” i czasem rzeczywiście zaczynamy je przenosić. Powoli okres euforii mija i okazuje się, że ból, który do nas wraca jest silniejszy niż był na początku. Dlatego podczas kursu (podobnie jak w standardowym programie MBSR) wykonuje się pracę detektywa “śledząc” codzienne aktywności poprzez pisanie dzienniczka i mierzenie stopnia bólu lub stresu. Dzięki temu można lepiej uświadomić sobie, które z aktywności powodują nasilenie symptomów oraz nauczyć się dokonywać wyborów, które pozwolą na bardziej zbalansowane życie. Uważność na codzień to przede wszystkim akceptacja siebie takim jakimi jesteśmy oraz tego, że mamy prawo do tego aby czuć się gorzej i nie zawsze musimy “dawać radę”.
Medytacja – zestaw praktyk, które prowadzą do głębszej świadomości, uważności i współczucia dla nas samych i innych.
Najbardziej w podejściu Breathworks urzekła mnie jego niesamowita prostota i pragmatyzm.Dzięki temu jest on bardzo przystępny dla osób zmagających się z ograniczeniami swojego ciała. Zostawiłam też w Machesterze mały fragment swojego serca. Słuchając historii Vidyamali parę razy miałam łzy w oczach. Więcej niż łez było jednak podziwu oraz wdzięczności, że mogłam spędzić wspaniały czas w otoczeniu tak wybitnego, a jednocześnie tak skromnego i naturalnego nauczyciela Mindfulness.
Wyjechałam z Manchesteru pełna inspiracji, z sercem i głową pełną przydatnych technik, doświadczeń i przeżyć. Myślę, czy też może raczej czuję, że nie był to mój ostatni kontakt z Breathworks oraz osobą Vidyamali.